| Оҙон-оҙон юл буйлапСатмыр ханға барғанда,Уйһыу ерҙә бер егетЙәйрәп йоҡлап ятҡанда,Битенә ҡунған себендеҺирпеп ҡыуып, еләҙләп,Егет башын алдынаҺалып, мандап* ултырғанБер һылыу ҡыҙ янынаИҙеүкәй барып сыҡҡан, ти.Иҙеүкәйҙе күргәс тә,Егетенең битенәнҠыҙы үбеп уятҡан.Иҙеүкәй мән был егетИҫән-һаулыҡ һорашҡан.Шул саҡ тағы саянанҺунарсылай кейенгән,Талай егет, һөйләшеп,Бергә килеп йығылған.Ҡыҙ алдында йоҡлағанҠалмыҡ иле эсендәҠабардин тигән хан икән.Янындағы һылыу ҡыҙЙырсы маҡтап йырлаған,Фирҙәүес тип дан алған,Сатмыр хандың ҡыҙы икән.Был ҡыҙ өсөн күп йылдарЯрты ил биреп Сатмырға,Үҙенә һөйөп алырғаҠабардин күп интеккән, ти.Аҙаҡ сиктә, бирмәгәс,Ҡалымына күнмәгәс,Һарай ҡыҙҙары менәнЯланға сыҡҡан сағында,Ҡабардин аңдып торған даУрлап алып киткән, ти.Һынын күргәс Иҙеүкәйҙең,Бер урында биш баҫып,Ауыҙлыҡ тешләп, сорғотоп,Ҡолағыны ҡайсылапТорған атҡа күҙ һалғас:— Кем һин, егет, ҡайҙан һин?Ҡайҙа китеп бараһың? —Тип, Ҡабардин һорашҡан.Иҙеүкәй исемен әйтмәгән,Батырлығын йәшермәй,Ат өҫтөндә уйнаған;Күлдән осороп ҡош атып,Ханды хайран ҡалдырған,Хан үҙенә саҡырған.Бер аҙ тороп эш күргәс,Ханға Иҙеүкәй оҡшағас,Ул Иҙеүкәйҙе ҙурлап,Һарайына баш ҡылған.Ҡабардин һәр эшендәТуҡтамышҡа таянған.Ике ҙур хан бер булғас,Сатмыр хан да ҡыҙ юллапКилеүенән тыйылған.Иҙеүкәй ҙә тик ятмай,Ҡабардиндың асыуынТуҡтамышҡа ыҡлаған.Сапаҡ телле Иҙеүкәй,Сәсән һүҙле Иҙеүкәй,Ҡабардиндың бар яуын,Күҙ терәгән бар илен, —Гел үҙенә ҡаратып,Һарайында тарҡаулыҡОҙаҡламай тыуҙырған.Арала яу ҡуҙғалған,Өс көн, өс төн һуғышҡан.Аҙаҡ сиктә ИҙеүкәйӨҫтөн булып дан алып,Хан һарайыны баҫып,Ҡабардинды үлтергән.Үҙенә серҙәш ҡорбашынҠалмыҡ иленә хан иткән;Сатмыр хандың ҡыҙыныАтаһы янына илткән.Ҡыҙы ҡайтҡас, Сатмыр ханИлен йыйып, туй яһап,Иҙеүкәйҙе данлаған;Ҡыҙын биреп тағы ла,Бары эшкә баш итеп,Уны вәзир яһаған.
www.komartky.ru
|
